ETKİNLİĞİN AMACI

Gastronomi sadece beslenme temelli değil; sosyal ve kültürel bilimlerden köken alan, kültürel kimliğimizle, hayvancılıktan tarıma, tarımdan gıdaya, gıdadan biyolojiye, biyolojiden kimyaya, kimyadan biyokimyaya, koku ve tat notalarıyla dilimizde ahenkle sinir hücrelerimizde duyusal yorumlamamızı sağlayan, yaşantımızdan hatta psikolojimizle etkilenen, görsellikle güzel sanatlarla yeme isteğimizi farklılaştıran multidisipliner bir alandır. Bu alanda kültürel kimliğimiz ve korunarak sürdürülebilir kalması gerekmektedir. Birleşmiş milletler sürdürülebilirlik hedefleri içinde de yer alan “Açlığa son, sağlıklı ve kaliteli yaşam, temiz su, sorumlu üretim ve tüketim, sudaki yaşam, karadaki yaşam, amaçlar için ortaklık başlıkları” için önce yerel üretim, yerel ürünlerin bilinmesi ve israfın önüne geçilerek tüketilmesi, atık değerlendirilmesinin yapılması gerekmektedir. Türkiye gibi turizm ve gastronomi rotalarının, coğrafi işaretli ürünlerin çok olmasına rağmen bilinirliğinin bu esnada da kullanımının artırılması önem arz etmektedir. Çünkü alanda yetiştirdiğimiz şeflerimiz ile yöresel ürün hazırlanma sürecinde bu toprakların gen bankalarını kullanarak beslenmede kimliğimizi ve ruhumuzu yansıtmaları ekonomimize de değer katacaktır. Sürdürülebilirlik 1900’lü yıllarda benimsenmesine rağmen mutfağımıza ve kültürel süreçlerimize bakıldığında kadim bilgilerimizde zaten olduğunu söylememiz mümkündür. “Tarladan tabağa tabaktan doğaya” mottosu ile başladığımız “Sürdürülebilir mutfak” (ISBN:978-625-6949-27-0; ISNB: 978-625-6208-45-2) kitaplarımızdan yola çıkarak gastronomi açısından zengin bir mutfak kültürüne sahip olan Ülkemizde sürdürülebilirliğin sağlanması için çevresel sürdürülebilirlikle başlayıp (hava, su ve toprak), atalık tohumlar, mikrofiliz ve mantar yetiştiriciliği, mutfak bahçeciliği, coğrafi işaretli ürünler ve yetiştirilen ürünler için gıda güvenliğinin uygulanması /bilinmesi gerekmektedir. Sadece bu üretim süreçleri değil yetiştirilen ürünlerin mevsimsel olarak nasıl hazırlanması, soğuk/sıcak/pastane uygulamaları kısaca nasıl tüketilmesi gerektiğinin yanında sağlık için nelere dikkat edilmesi gerektiği de önemli bir noktadır. Oluşacak atıklar için önce israfın temel etkenleri ve atıkların ayrıştırılması kompostlanması kalan ürünlerden sabun gibi nasıl değerlendirilmesi gerektiği bilinmelidir. Yine sürdürülebilirlik açısında üretilen ürünün nörogastronomi açısından duyulara hitap ederek yapay zeka teknolojileri ile değişimi, pazarlaması da ayrı bir süreci yansıtmaktadır.

Tüm bu süreçleri içine alan doğal kaynakların bilinçli-verimli kullanılmasını hedefleyen “mutfakta sürdürülebilirlik” eğitimi ile lisansüstü eğitim alan öğretmen/akademisyen ve adaylarına bilimin ve bilginin eğlenceli hali ile mutfak kültürümüzü önyargılardan uzak şekilde tanıtmak ve sürdürülebilirliği gençlerimize anlatabilmeleri için zemin oluşturmak hedeflenmiştir. Bu doğrultuda sadece gastronomi bölümünde lisansüstü eğitim alan bireyler değil, ayrıca beslenme diyetetik, gıda mühendisliği ve beslenme ve gıda ile ilişkili tüm bölümlere de eğitim programı açılarak farklı bilimsel araştırma yapan kurum kuruluşlar arasında köprü kurulması sağlanarak; eğitim sonunda sürdürülebilir mutfak açısından bilgi ve becerilerinin geliştirilmesini sağlamak istenmektedir.

Böylece çevre, gıda, beslenme, mutfak, teknoloji açısından etkileşim sağlanacaktır. Farklı uzmanlık alanlarına sahip eğitmenler ile tecrübe paylaşımı yapılması ve günlük hayat ile ilişkilendirme yapılması sağlanacak, böylece sürdürülebilir mutfak açısından yeni içerik oluşturulması sağlanmış olunacaktır. Böylece etkinlik ile akademisyen/ öğretmen ve adayları olan lisansüstü öğrencilerine "Sürdürülebilir Mutfak Kapsamında Lisansüstü Öğrencilerinin Bilgi Düzeylerinin Artırılması Eğitimi” verilecektir. Program, öğrencilerin akademik ve mesleki kariyerlerinde başarılı olmalarına katkı sağlayacak temel bilgi ve becerilerle donatmayı hedeflemektedir. Eğitim programının temelinde akademisyen/ öğretmen ve adayları olan lisansüstü öğrencilerinin sürdürülebilirlik açısından multidisipliner yaklaşımla mutfakta sürdürülebilirliğin devamı konusunda her yönüyle akademik bilgi birikimlerini geliştirmek, bilimsel araştırma ve problem çözme becerilerini artırmak, çok yönlü bilgi akışı kazandırması hedeflenmiştir. Bu nedenle, 38 saat teorik, pratik ve online olarak (5 gün) “Sürdürülebilir Mutfak Eğitimi’ planlanmıştır. Bu nedenle eğitmen ekibimizde multidisipliner alanlarda çalışan hocalarımız dahil edilmiştir. Bu sayede, gelecek çalışmalara ışık tutması, bu alandaki eksikliklere çözüm olması hedeflenmiştir.

Eğitim programı sonunda katılımcılar 4005 proje öğretim hedefleri ve kazanımlarıyla, katılımcıların alanları ile ilgili “Sürdürülebilir Mutfak” ve bu alandaki sorunlara yönelik çok yönlü bakış açısı kazandırmaya yardımcı olmaktır. Program sonunda eğitmen ve katılımcılara sertifika düzenlenecektir.

ETKİNLİĞİN KAPSAMI

Etkinlik kapsamında Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gıda Mühendisliği, Beslenme ve Diyetetik alanlarında lisansüstü (Yüksek lisans 20; Doktora 10 kişi) (kayıtlı/mezun) kişilere yüz yüze ve online (%15) eğitim verilecektir. Akademisyen ve öğretmen adaylara öncelik verilecektir. Eğitim programının daha fazla bireye ulaşması açısından başvuracak bireylerde çeşitliliğin sağlanmasına dikkat edilecektir (çalışılan kurum, eğitim alınan üniversite). Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen 11 ilden (Kahramanmaraş, Hatay, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Osmaniye, Elazığ ve Adana) birinde ikamet eden veya deprem dolayısıyla etkilenerek başka bir ilde bulunan araştırmacılar/öğrenciler ile bölge üniversitesindeki engelli ve şehit yakını olan araştırmacılar/öğrencilere öncelik tanınacaktır. Online bireysel başvuru için site açılmış olup bilgi ve başvuru formu sitede yer almaktadır. İlanlar ise tüm üniversitelerin “Gastronomi ve Mutfak Sanatları, Gıda Mühendisliği, Beslenme ve Diyetetik Anabilim Dalı” başkanlarına mail yoluyla iletilecektir.

5 günlük program kapsamında eğitimler; Necmettin Erbakan Üniversitesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Iğdır Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sakarya Üniversitesi, Konya Ticaret Odası Üniversitesi, Doğuş Üniversitesi, Muş Alparslan Üniversitesi ve İstanbul Rumeli Üniversitelerinden deneyimli öğretim üyeleri tarafından gerçekleştirilecektir. Ayrıca Üniversite akademisyenleri dışından Uzman Eczacı ve Diş Hekimi de eklenerek eğitim çok yönlü yapılacaktır. Yeterli sayıda başvuru olmaması durumunda, farklı fakülte ve birimlerden konuya ilgi duyan lisansüstü öğrencilerine de katılım imkanı sağlanacaktır.

Tüm eğitimler NEÜ Gastronomi uygulama mutfakları, Barista atölyesi ve sınıflarında gerçekleşecek olup; %15 online eğitim çevrimiçi olarak Microsoft Teams Platformu’nda gerçekleşecektir.​